 |
ΒΡΑΧΕΑ ΚΥΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΗΜΑΤΑ ΜΟΡΣ... 1901. Ο Γουλιέλμος Μαρκόνι διαβάζει σήματα σε ένα μαγνητόφωνο (αριστερά), με ένα πηνίο μήκους 30 εκ. που παράγει σπινθήρες και το οποίο χρησιμοποιούνταν στις δοκιμές ραδιοεκπομπών από τα πλοία προς τη στεριά |
Ο Γουλιέλμος Μαρκόνι (1874-1937), ο Ιταλός φυσικός και εφευρέτης του ασυρμάτου, γεννήθηκε στην Μπολόνια. Άρχισε να πειραματίζεται με τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα όταν ήταν περίπου 20 ετών. Το 1898 ίδρυσε στο Λονδίνο την εταιρεία Marconi Telegraph Co. Το 1909 τιμήθηκε με το βραβείο Νομπέλ Φυσικής, το οποίο μοιράστηκε με τον γερμανό συνάδελφό του και «σύντροφό» του στα πειράματα Καρλ Μπράουν. Οπως και ο Τόμας Εντισον, ο Μαρκόνι έγινε Υψηλός Ακόλουθος (Grand Officer of the Crown) του ιταλικού Στέμματος στο εξής για λόγους συντομίας Ο(fficer of the)C(rown). Κέιτ Κάριου ήταν το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο της γελοιογράφου Μέρι Γουίλιαμ Ριντ. Η Κάριου είχε πάρει αρκετές συνεντεύξεις, αρχικώς για την εφημερίδα «New York World» και αργότερα για τη «New York Tribune». Τα θέματά της τα εικονογραφούσε πάντοτε με δικά της σκίτσα.
Αν ιδιοφυΐα σημαίνει μόνο απεριόριστη υπομονή, τότε, αγαπητοί φίλοι μου, σας διαβεβαιώ ότι ο Γουλιέλμος Μαρκόνι δεν είναι ο μόνος που δικαιούται να αναγράφει τα αρχικά OC μετά το όνομά του... Επί τρεις ολόκληρες ημέρες τρεις ατελείωτες, βασανιστικές ημέρες περίμενα στον ξενώνα του Κήπου της Αναμονής του «Holland House». Το μόνο που έκανα περιμένοντας ήταν να τρώω και να κοιμάμαι. Κάποια στιγμή, προς το τέλος της τρίτης εξουθενωτικής ημέρας, εμφανίστηκε ο γραμματέας του κ. Μαρκόνι λέγοντάς μου: «Μπορώ να κανονίσω να γίνει σύντομα η συνέντευξη που θέλετε. Μόνο που θα μου υποσχεθείτε ότι δεν θα κρατήσει περισσότερο από ένα τέταρτο». Του το υποσχέθηκα χωρίς δεύτερη σκέψη. Λίγο αργότερα εμφανίστηκε πάλι: «Φοβάμαι ότι τα 15 λεπτά που σας είπα θα πρέπει να τα κάνετε 10». Του το υποσχέθηκα χωρίς δισταγμό. Λίγο αργότερα: «Λυπάμαι, δεσποινίς Κάριου, αλλά δεν μπορώ να σας διαθέσω περισσότερο από πέντε λεπτά. Ο κ. Μαρκόνι είναι τρομερά απασχολημένος. Υποσχεθείτε μου, σας παρακαλώ, ότι δεν θα μείνετε παραπάνω!..». Φοβήθηκα ότι θα χάσω και την τελευταία μου ελπίδα. «Να του ρίξω μια ματιά τουλάχιστον; Να δω μόνο πώς είναι!..». Καθ' οδόν προς το γραφείο του Μαρκόνι ο γραμματέας μού εκμυστηρεύθηκε πόσο πολύ διασκέδαζε με το μπλοφάρισμα των Αμερικανών που όλοι πάντα «το παίζουν» πολυάσχολοι. «Αλήθεια! Στον λόγο μου! Θέλουν να δίνουν την εντύπωση ότι δεν προλαβαίνουν να πάρουν ανάσα και στην πραγματικότητα έχουν χρόνο για τα πάντα».
Τη στιγμή που αναρωτιόμουν «Θεέ μου, τι θα προλάβω να ρωτήσω μέσα σε πέντε λεπτά;» μου ήρθε στον νου μια στροφή από την τελευταία επιτυχία του Καρούζο «Young thing». «Κύριε Καρούζο, λυπάμαι, αλλά δεν έχετε καθόλου ωραία φωνή!..» θα έλεγα εγώ. Εκείνος θα υποκλινόταν ευγενικά συμφωνώντας και εγώ θα συνέχιζα. Ε, κάπως έτσι θα μπορούσε να γίνει και με τον κ. Μαρκόνι. Ως πρώτο σήμα στον «πομπό». «Κύριε Μαρκόνι, πολύς θόρυβος για το τίποτα. Ο ασύρματος τηλέγραφός σας δεν νομίζω ότι έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον...». Ο κ. Μαρκόνι θα υποκλινόταν όπως ακριβώς ο κ. Καρούζο. Τότε θα μπορούσα να προσθέσω: «Εχει αλλάξει ωστόσο την καθημερινότητά μας!..». Ο γραμματέας θα στεκόταν πιο πίσω και θα εξέπεμπε απελπισμένα σήματα Μορς στον αέρα με τα χέρια του και τότε θα ήταν βέβαιον ότι θα έπρεπε να φύγω. Δεν έγινε όμως έτσι... Στην ευγενέστατη συγγνώμη που μου ζήτησε μπαίνοντας στο δωμάτιο απάντησα: «Από μία άποψη, κύριε Μαρκόνι, είμαστε συνάδελφοι. Και η δική σας δουλειά και η δική μου απαιτούν φοβερή υπομονή!..».
Ο διάσημος εφευρέτης δεν έδειχνε να βιάζεται, όπως ήθελε να πιστεύω ο γραμματέας που μισούσε τις μπλόφες. Καθισμένος νωχελικά περίμενε να βολευτούμε ο εξοπλισμός μου και εγώ σε μια θέση. Όταν επιτέλους εγκατασταθήκαμε (τα «συμπράγκαλά» μου και εγώ) μου είπε σε «συναδελφικό» τόνο, με φωνή γεμάτη κατανόηση: «Ναι, πράγματι. Ένα από τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά που πρέπει να διαθέτει ένας εφευρέτης είναι η υπομονή». Τοποθετήσαμε τα σειριακά καλώδια στους πόλους των ερωτήσεων και των απαντήσεων και αρχίσαμε να ανταλλάσσουμε μηνύματα.
- Κύριε Μαρκόνι, πιστεύετε ότι κάποια στιγμή η ενέργεια, όπως αυτή από τους καταρράκτες του Νιαγάρα π.χ., θα μπορούσε να μεταβιβαστεί μέσω ασυρμάτου με σκοπό την εμπορική χρήση;
Ενώ μιλούσε άρχισε να σχηματίζει μικρές γραμμές ζιγκ-ζαγκ επάνω στο τραπέζι κάτι σαν ερτζιανά κύματα , ασχολία στην οποία επεδόθη καθ' όλη τη διάρκεια του «τετ-α-τετ» μας.
«Σε επίπεδο πειραμάτων αυτό έχει γίνει ήδη. Μπορεί να μην το δούμε να εφαρμόζεται στις ημέρες μας... (έπιασα στον αέρα ένα απολογητικό κύμα), δηλαδή στις ημέρες μου, αλλά είναι βέβαιον ότι κάποια στιγμή θα συμβεί. Αυτό ακριβώς το θέμα μελετά τώρα ο κ. Τέσλα». [Σ.τ.μ.: Νίκολα Τέσλα (1856-1943), σερβοαμερικανός εφευρέτης που ανακάλυψε το περιστρεφόμενο μαγνητικό πεδίο με τη βοήθεια του εναλλασσόμενου ρεύματος κατά τη διάρκεια ενός περιπάτου του στο πάρκο, θέτοντας τις βάσεις για την κατασκευή ηλεκτρικών κινητήρων που λειτουργούσαν βάσει του φαινομένου της επαγωγής.]
- Τρελαίνεσαι και μόνο να το σκέφτεσαι, ε;
«Πράγματι».
Καθόμασταν σιωπηλοί για κάμποση ώρα. Οι δονήσεις μας συντονίζονταν μεταξύ θαυμασμού, απορίας και ενθουσιασμού. Επωφελήθηκα από αυτό το κενό και άρχισα να κρατάω σημειώσεις για την εξωτερική του εμφάνιση. Μέσα μου στη σημερινή θεία Κέιτ ξύπνησε το ζιζάνιο του σχολιαρόπαιδου το οποίο και έβαλα αμέσως να πιάσει δουλειά. Δεν μπορεί! Ένας τόσο διάσημος άνδρας, ένας άνθρωπος που ασχολείται με τόσο ασυνήθιστα, «φευγάτα», «αλλούτερα» πράγματα, που μπορεί και δίνει στα αέρινα «τίποτα» διεύθυνση και ονοματεπώνυμο, δεν γίνεται παρά να έχει και το ανάλογο παρουσιαστικό: λαμπερά μαύρα μάτια που πετάνε σπίθες διαρκώς, πρόωρα ασπρισμένα μαλλιά, κύκλους και σακούλες στα μάτια από το ξενύχτι και λεπτό, ασκητικό σώμα το οποίο χρησιμοποιεί μόνο ως όχημα για να κινεί την ιδιόρρυθμη ανθρώπινη μηχανή του. Καμία σχέση.
Ο άνδρας που είχα απέναντί μου στην πραγματικότητα ήταν μετρίου ύψους, με γερούς, μάλλον καλοβαλμένους, ώμους. Σε πείσμα των ιταλικών γονιδίων του, παρά τους λατίνους προγόνους του, αν θέλεις να τον κατατάξεις βλέποντάς τον, λες: «Να ένας βέρος Εγγλέζος!». Ο κ. Μαρκόνι έχει αγγλοσαξονικά χρώματα. Για την ακρίβεια, τα χρώματα του βρετανικού Νότου: ξανθωπός, με ανοιχτά καστανόγκριζα μάτια όχι μεγάλα αλλά «ξυράφια». Οι μύες του είναι γυμνασμένοι, σαν να λένε: «Ναι, έχω ζήσει στην ύπαιθρο». Το πιγούνι του είναι θεληματικό. Το μεγάλο στόμα του και το πλατύ μέτωπό του δείχνουν πυγμή. Τίποτα επάνω του δεν εμπνέει δέος. Κανένας... μεταλλικός τόνος δεν μαρτυρά ότι έχεις να κάνεις με έναν σκληρό, επιθετικό επιχειρηματία. Το πρόσωπό του είναι ανέκφραστο αλλά ζωγραφισμένο από σκέψεις. Προδίδει αμεσότητα, ευθύτητα, θέληση. Όσο για την εμφάνισή του, διακριτική από πάνω ως κάτω. Από τα γυαλιστερά μαλλιά του χτενισμένα απαλά προς τα πίσω ως τα γυαλιστερά καφεκόκκινα παπούτσια του. Προφανώς δεν παίρνει τον εαυτό του και τόσο πολύ στα σοβαρά. Σίγουρα. Αφού ο άνθρωπος είναι κατ' ουσίαν σοβαρός. Είναι αφοσιωμένος σε μεγάλο έργο, έχει σπουδαία πράγματα να κάνει. Αρθρώνει τις λέξεις με ευκρίνεια. Μόνο η προφορά του σε κάνει να υποψιάζεσαι την ξένη καταγωγή του αλλά και αυτή ακόμη η αίσθηση είναι αμυδρή αν ήθελες πάση θυσία να τον κατηγοριοποιήσεις θα μπορούσες να σκεφθείς ότι έχεις να κάνεις με κάποιον Άγγλο ή Αμερικανό που σπούδασε σε πανεπιστήμιο της Κεντρικής Ευρώπης.
Για να μην τα πολυλογώ, ο κ. Μαρκόνι είναι πολύ περισσότερο ο άνθρωπος της δράσης παρά ο οραματιστής που περίμενα αυτά τα τρία αξέχαστα εικοσιτετράωρα της στενής πολιορκίας, όλο αυτό το τριήμερο που βάδιζα πίσω από τα ίχνη του αγριμιού ώσπου να οδηγηθώ και να το παραμονέψω στη φωλιά του.
- Πόσες ώρες δουλεύετε κάθε ημέρα;
«Τη συνομιλία που έχω αυτή τη στιγμή μαζί σας, τις εκκρεμότητες που με έφεραν ως εδώ και τη δικαστική μάχη με τη United States Wireless Telegraph Company δεν θα τα έλεγα "δουλειά". Δουλεύω πραγματικά όταν κάνω τα πειράματά μου. Τότε, ναι, μπορώ να πω ότι περνώ επτά, οκτώ, 10, 14, μερικές φορές και 16 ώρες σε διαρκή ένταση».
Αυτόν τον τελευταίο αριθμό τον πρόφερε με τόσο ενθουσιασμό που ήταν σαν να ανέτρεπε το εργατικό δίκαιο και να επέστρεφε πανηγυρικά, εθελοντής-«δούλος», στις εποχές του δεκαεξαώρου!
Τα χέρια του κ. Μαρκόνι είναι το μόνο στοιχείο που δεν συνάδει προς το τραχύ παρουσιαστικό του. Έχει ωραία, καλλιτεχνικά χέρια. Γοητευτικά, θα έλεγα, παρακολουθώντας τα να σχηματίζουν τα ζιγκ-ζαγκ και τα σήματα Μορς επάνω στο τραπέζι. Είναι το μόνο στοιχείο που σε κάνει να συνειδητοποιείς τη μαγεία, την «υπερφυσική» δύναμη που μεταδίδει λέξεις επάνω από τα μανιασμένα κύματα, περνώντας μέσα από κατάρτια και κεραίες, αγνοώντας τα κρωξίματα από τα θαλασσοπούλια, μηδενίζοντας τις αποστάσεις από την καρδιά του φουρτουνιασμένου ωκεανού ως τα αστικά κέντρα του πολιτισμού μας.
- Χαλαρώνετε ποτέ; Πώς διασκεδάζετε;
«Βεβαίως. Λατρεύω τις βόλτες με το αυτοκίνητο και τη μουσική. Έχω κάνει, ξέρετε, πολύ καλές μουσικές σπουδές. Το πιάνο παίζω ωραία! έχει εκλεπτύνει τις αισθήσεις μου. Η αρμονία των ήχων με έχει βοηθήσει εξάλλου και στην επιστημονική έρευνά μου».
- Περιγράψτε μου ένα εικοσιτετράωρό σας.
«Οκτώ: Εγερση. Οκτώ και μισή: Πρόγευμα. Εννέα: Δουλειά».
Περιέκλεισε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του σε λίγες ολιγοσύλλαβες λέξεις! Δεν άντεξα να μη ρωτήσω:
- Καλά, δεν σας κουράζει ποτέ η δουλειά;
«Σωματικά, ναι, κουράζομαι. Ποτέ όμως δεν δυσανασχετώ και δεν βαριέμαι με τα πειράματα».
Ο κ. Μαρκόνι φαίνεται ότι έχει κοινά σημεία με τον κ. Εντισον, ο οποίος κάποτε μου είχε εξομολογηθεί ότι δεν κουράζεται ποτέ από τη δουλειά του. Σε εμάς τις γυναίκες φαίνεται λίγο περίεργο.
Αυτήν ακριβώς την «ηλεκτρισμένη» στιγμή τα αισθητήρια νεύρα-κεραίες μου συνέλαβαν στον αέρα ένα βραχύ μπρρ-μπρρ-μπρρρ καθώς και μερικές σπίθες που έβγαιναν από την μπαταρία του μυαλού του γραμματέα. Εις απάντησιν, βολεύτηκα στη θέση μου ακόμη πιο αναπαυτικά. Υποτίθεται ότι το σύστημα Μαρκόνι βοηθάει όσους βρίσκονται στη θάλασσα και έχουν πέσει σε πυκνή ομίχλη. Ναι, έτσι είναι. Το επιβεβαίωσα. Ο εφευρέτης, ρίχνοντας μια καθησυχαστική ματιά προς τη μεριά πίσω από τον ώμο του, μου έδωσε άηχο σήμα να συνεχίσω.
- Πώς ήσασταν ως παιδί; Σας γοήτευε πάντα η επιστήμη σας;
«Τρομερά! Τα πρώτα πειράματά μου τα έκανα σε ηλικία επτά ετών. Και το πρώτο "μη επίσημο" πείραμα με τον ασύρματο στα 19».
Ανήκω στην κατηγορία όσων πιστεύουν ότι η οικογενειακή ζωή σε φθείρει. Παρ' όλα αυτά, η Ιστορία διδάσκει ότι ελάχιστα μοναχοπαίδια έφθασαν στην κορυφή κατακτώντας διακρίσεις. Έτσι τον ρώτησα:
- Σας ενέπνευσε κάποιος μεγαλύτερος αδελφός;
«Εχω έναν μεγαλύτερο αδελφό (η φωνή του πήρε έναν τόνο "μπόμπου" που θα μπορούσε να μεταφραστεί ως "τον δύστυχο, τι έχει τραβήξει!"). Εκείνος είχε ταλέντο στις αγροκαλλιέργειες και στις μπίζνες. Δεν ξέρω αν με ενέπνευσε, πάντως με επηρέασε σημαντικά και σίγουρα με στήριξε στις προσπάθειές μου».
- Πώς σας αντιμετώπισε η οικογένειά σας; με ανοχή;
«Αρχικά ναι. Παρατηρούσαν με μεγάλη προσοχή όλα αυτά τα πλάσματα της φαντασίας μου την έμμονη ιδέα που είχα πιτσιρικάς ότι θα μπορούσα να στέλνω μηνύματα από το κτήμα μας στην Ιταλία πέρα, πολύ μακριά... Αργότερα το έλεγαν και το ξανάλεγαν και δεν έκλειναν μάτι από τον θαυμασμό και την υπερηφάνεια τους. Ουδέποτε μου έφεραν εμπόδια. Όσο δεν έβλεπαν ότι οι άλλοι παίρνουν πολύ στα σοβαρά τα πειράματά μου γίνονταν ευτυχείς».
Λατρεύω τις νοσταλγικές συζητήσεις. Έτσι έμεινα κι άλλο, παρ' ότι είχα υποσχεθεί πως όταν περιστραφεί το κάτοπτρο τα βραχέα σήματα θα σταματήσουν...
«Τώρα, πείτε με παθολογικά εγωιστή, πείτε ό,τι θέλετε, πρέπει να ομολογήσω όμως ότι είχα ανέκαθεν μεγάλη εμπιστοσύνη στον εαυτό μου. Ήθελα να γίνω "κάποιος", να μιλάει ο κόσμος για μένα. Το ξέρω, κάθε αγόρι έχει φιλοδοξίες και πιστεύει στις δυνατότητές του. Εγώ όμως παραπίστεψα...».
Τα ζιγκ-ζαγκ κατευθύνονταν, τρεμουλιαστά και κρυφά, προς το μέρος μου. Τον ρώτησα και η φωνή μου ακούστηκε στα αφτιά μου «χαζή», σαν τιτίβισμα:
- Τώρα πια, με τα μάτια του ώριμου άνδρα, δεν παραδέχεστε ότι ένα αγόρι οφείλει να νιώθει έτσι;
«Πιστεύω στα σωτήρια χαρακτηριστικά της φαντασίας και της ευρηματικότητας των ονειροπόλων ανθρώπων».
Ο κ. Μαρκόνι βυθίστηκε στην άβυσσο των σκέψεών του αλλά αναδύθηκε ξανά και σύντομα μάλιστα.
«Δεν μπορώ να ανακαλέσω στη μνήμη μου συγκεκριμένες επιρροές που έχω δεχθεί. Σε αντίθεση όμως με άλλους επιστήμονες, παραδέχομαι ότι πάντα ενδιαφερόμουν για τις ανακαλύψεις και τα πειράματα των άλλων».
Ο γραμματέας πέρασε επιδεικτικά, με νόημα, από τη μία πόρτα στην άλλη. Κάρφωσε το βλέμμα του επάνω μου σαν να ήμουν η προσωποποιημένη γνήσια συσκευή του φωρατή του Μπραντλί. Σκασίλα μου. Δεν του έδινα ή τουλάχιστον έκανα ότι δεν του δίνω καμία σημασία όση ώρα μιλούσε ο κ. Μαρκόνι. Προσποιήθηκα άγνοια. Υποκρινόμουν ότι δεν διακρίνω καμιά χολωμένη έκφραση-γέννημα της προδομένης εμπιστοσύνης που μου έδειξε. Ο Θεός να με φυλάει! Αν ρωτήσει κανείς όλους τους γραμματείς που έχω γνωρίσει, σίγουρα θα πουν ότι είμαι η πιο αναξιόπιστη γυναίκα του κόσμου! Αν συνδικαλιστούν δε και καταρτίσουν καμιά μαύρη λίστα με τα ονόματα των ενόχων για ψευδορκία και των πλέον καταζητουμένων προσώπων-που-δεν-τηρούν-τον-λόγο-τους, είναι βέβαιον ότι θα βρίσκομαι, αν όχι στην πρώτη θέση, οπωσδήποτε στην κορυφή. Δείχνοντας απόλυτη αναλγησία απέναντι στον άνθρωπο που υπέφερε εξαιτίας μου τον γραμματέα εννοώ συνέχισα:
- Εξαρχής είχατε ονειρευθεί τον ασύρματο;
«Οχι. Δεν νομίζω. Όνειρό μου και αρχική ιδέα μου ήταν βέβαια να φέρω πιο κοντά, με τον τρόπο μου, τις διάφορες χώρες μεταξύ τους. Να τις κάνω να επικοινωνούν πιο εύκολα, ενώνοντας διάφορα απόμακρα σημεία με τα κέντρα του πολιτισμού. Αλλά όλα αυτά ήταν συγκεχυμένα μέσα στο μυαλό μου. Κάτι σαν απώτερος στόχος αλλά άπιαστη φιλοδοξία. Το επιστημονικό έργο μου προς την κατεύθυνση αυτή ήταν σαν ένα διαρκές ταξίδι».
- Μιλάμε, δηλαδή, για ρομαντισμό...
«Ρομαντισμός!.. Ας το πούμε κι έτσι...».
Το πρόσωπο του κ. Μαρκόνι φωτίστηκε από μια βαθύτερη και δυνατή φλόγα. Δεν μπορούσε τώρα να κρύψει το συναίσθημα. Τα αποτυπώματα των δαχτύλων του σχημάτιζαν στην επιφάνεια του τραπεζιού κυματάκια σαν αυτά που σχηματίζονται από τους αθλητές στους αγώνες κολύμβησης.
«Ταξίδευα πέντε ημέρες για να έρθω από την ερημιά του Καναδά εδώ. Με γοήτευσε η ιδέα να δω τη Νέα Υόρκη. Ύστερα από λίγο όμως ένιωθα την ανάγκη να επιστρέψω πίσω στον ασύρματό μου».
«Πίσω στον ασύρματό μου»!.. Σίγουρα είναι η καλύτερη απόδοση του σχεδόν αμετάφραστου όρου «μανία του ταξιδιώτη». Τον ρώτησα σχεδόν ψιθυριστά, φοβούμενη μήπως επαναφέρω τον ποιητή Μαρκόνι στην κατάσταση του εφευρέτη Μαρκόνι:
- Σας γοητεύει αυτό που λέμε υπερπέραν; Πώς ορίζετε το άπειρο;
«Με γοητεύει η απεραντοσύνη. Όλες αυτές οι τεράστιες εκτάσεις γης και θάλασσας, ο ατελείωτος ορίζοντας, το απέραντο του ουρανού. Ανάμεσά τους έχω περάσει τις συγκλονιστικότερες στιγμές της ζωής μου. Όταν η φαντασία σου αντιμετωπίζει το άπειρο, τότε συνειδητοποιείς και τις άπειρες δυνατότητές σου. Μπορείς να οραματιστείς τους κόσμους που δεν γνωρίζεις και να δεις τα θαύματα που μπορείς να κάνεις».
Κάτω από αυτό το χαμηλών τόνων μα τόσο πολύ ήρεμο! παρουσιαστικό κρυβόταν η δύναμη μιας παντοδύναμης φαντασίας που μπορούσε να μετατρέψει ως εκ θαύματος τα όνειρα σε πραγματικότητα.
- Να υποθέσω ότι σας γοητεύει εξίσου και ο άνθρωπος;
«Σίγουρα. Οι παράδοξοι, οι ιδιόρρυθμοι άνθρωποι. Και υπάρχουν τόσο διαφορετικοί τύποι ανθρώπων! Άλλοι έξυπνοι, άλλοι όχι και τόσο, αλλά το ίδιο μοναδικοί όλοι!».
- Εδώ στην Αμερική θεωρείτε ότι σας παίρνουν στα σοβαρά;
«Θα έπρεπε. Για να αποκτήσουν ουσιαστικό έρεισμα κάποιοι σταθμοί μου εδώ θα πρέπει να βασιστώ στη βοήθεια των Αμερικανών. Πρέπει να εκπαιδεύσω και να καθοδηγήσω τον κόσμο. Και για να γίνει αυτό πρέπει να τους εμπιστεύομαι αλλά και να τους εμπνέω εμπιστοσύνη. Και σας διαβεβαιώ ότι αυτό είναι πολύ σημαντικό για τη δουλειά μου».
Σάλσμπουρι Πλέινς, Αλουμ, Γκλέις Μπέις... Ξαφνικά οι τοίχοι του καθιστικού σαν να εξαφανίστηκαν. Φαντάστηκα τον Μαρκόνι να δουλεύει στα μέρη αυτά που τόσο λίγο ή ποτέ έχουμε ακούσει. Σκέφτηκα να τον ρωτήσω κάτι σχετικό με τον ασύρματο επάνω στη σκηνή. Η αντίθεση όμως του πεπερασμένου της σκηνής του Μπρόντγουεϊ με την απεραντοσύνη της σκηνής όπου παιζόταν το έργο της φύσης με συγκράτησε. Η θεατρική τέχνη μου φάνηκε «μικρή» και η σκέψη αυτή έκανε την ερώτηση αδύνατη. Αντ' αυτού είπα:
- Θεωρείτε ότι οι ιπτάμενες μηχανές (σ.τ.μ.: του Γκράχαμ Μπελ) έκλεψαν την ιδέα σας;
Δεν τόλμησα να συνεχίσω τη φράση. Φοβόμουν την αντίδραση κάτι μεταξύ βροντής και κεραυνού, όπως φανταζόμουν και την τυχόν παρεξήγηση. Ο κ. Μαρκόνι απάντησε όμως ακαριαία:
«Ηταν όλοι τόσο απορροφημένοι με το αεροπλάνο που ξέχασαν τον ασύρματο».
- Όταν οι αιθέρες θα έχουν γεμίσει από αεροπλάνα, όπως προφητεύουν μερικοί, οι εκπομπές του ασυρμάτου θα θεωρούνται άρρηκτα συνδεδεμένες με τις πτήσεις;
«Ούτε κατ' ελάχιστον».
- Από την εμπορική πλευρά των πειραμάτων σας ποιο έθνος σάς συμπαραστάθηκε και σας βοήθησε περισσότερο;
«Η Ιταλία, από όλες τις πλευρές».
- Πιστεύετε στον πνευματισμό;
«Ναι, αλλά δεν έχω εντρυφήσει και τόσο βαθιά στο θέμα».
- Θεωρείτε ότι έφθασε η στιγμή που ξεπεράστηκαν οι παραδοσιακές μέθοδοι επικοινωνίας, όπως το τηλέφωνο ή οι επιστολές;
«Ασφαλώς και το πιστεύω! Θα μπορούμε να συντονίζουμε τη σκέψη μας και να επικοινωνούμε μέσω του μυαλού μας. Είμαι βέβαιος γι' αυτό. Σε έναν βαθμό το κάνουμε ήδη. Θα έρθει όμως κάποια στιγμή που θα πηγαίνεις στο εστιατόριο και ο σερβιτόρος θα σε ρωτάει: "Είστε μόνος; " και εσύ θα λες: "Όχι, περιμένω κάποιον". Θα στέλνεις το νοητικό κύμα σου, το μήνυμά σου, και αυτός ο κάποιος θα εμφανίζεται σε χρόνο μηδέν».
Βλέποντας την έκσταση ζωγραφισμένη στο πρόσωπό μου τον έπιασαν τα γέλια.
- Κι αν με καλεί και κάποιος άλλος εκείνη τη στιγμή;
Η «κοτσάνα» μου του είχε φτιάξει το κέφι. Μου απάντησε χαμογελαστά, σαν να απευθυνόταν σε παιδί:
«Δεν γίνεται να εκπέμπεις και να δέχεσαι ταυτόχρονα, ξέρετε...».
- Ας υποθέσουμε ότι πηγαίνω στο γραφείο μου και έχω ξεχάσει τι μου λέγατε τόση ώρα. Αν σας στείλω ένα κύμα μου, θα πάρω απάντηση;
Το είχα «ξεφτιλίσει» το θέμα και εκείνος με το δίκιο του άρχισε να μου κάνει πλάκα.
«Δεν σας το υπόσχομαι. Τουλάχιστον προς το παρόν. Η τηλεπάθεια υπόσχεται πολλά αλλά είναι ακόμη... σε πειραματικό στάδιο».
- Θα καταργηθούν δηλαδή τα καλώδια του τηλεφώνου;
«Τα πρώτα πειράματα ήταν επιτυχή».
Τα ερτζιανά κύματα είχαν πια συγκεντρωθεί και είχαν «καλμάρει». Η επιφάνεια του τραπεζιού μπορούσε να ξαναβρεί την αρχική ησυχία της. Ο χώρος, ο συνομιλητής μου και εγώ συνυπήρχαμε εν ηρεμία και γαλήνη. Δεν έχω πλέον καμία αμφιβολία. Ο κύριος Μαρκόνι είναι ένα λιοντάρι. Ένας αληθινός λέων που μπορεί να ροκανίσει ακόμη και τα κάγκελα του κλουβιού του. Συνέχισε σαν να μονολογούσε:
«Θα σας απογοητεύσω, αλλά πρέπει να σας πω ότι ως τώρα δεν είχα νιώσει αγωνία, έντονη συγκίνηση, έκσταση στη ζωή μου τουλάχιστον περισσότερη από όση νιώθω τώρα. Επειδή όλα αυτά που σας είπα προηγουμένως είχαν συμβεί στη φαντασία μου χιλιάδες φορές, όταν έγιναν πραγματικότητα ένιωσα απλή χαρά. Την ικανοποίηση ότι η εφεύρεσή μου μπορεί να σώσει μια ανθρώπινη ζωή παραδείγματος χάριν».
- Αυτή την εποχή δουλεύετε πάνω σε καμιά νέα εφεύρεση;
«Ναι. Όχι σε μία, σε αρκετές. Αυτή τη στιγμή που μιλάμε τα χαρτιά για την πατέντα μιας ασύρματης πυξίδας, η οποία ελπίζω ότι θα βάλει τέλος στην αγωνία που δημιουργεί η ομίχλη στους ναυτικούς, βρίσκονται κατατεθειμένα στο Γραφείο Ευρεσιτεχνιών. Έχει ασχοληθεί εκτενώς ο Τύπος με αυτό το θέμα...».
- Πιστεύετε ότι ο ασύρματος θα κατακτήσει τον κόσμο;
«Δεν ξέρω... Τι να σας πω;».
- Το σχήμα της Γης, η καμπυλότητά της, σας έχει δημιουργήσει προβλήματα στα πειράματα; Τα κύματα πρέπει να εκπέμπονται σε ευθεία;
«Οχι, όχι. Κανένα πρόβλημα».
- Ποια ήταν η μεγαλύτερη απόσταση την οποία κάλυψε η μετάδοση των μηνυμάτων σας;
«Από τη Μεγάλη Βρετανία ως την Αργεντινή».
- Ο ασύρματός σας είναι πιο γρήγορος από τα καλώδια;
«Ναι, πρόκειται για μια μέθοδο που εξασφαλίζει λίγο μεγαλύτερη ταχύτητα. Προς το παρόν όμως οι δυσκολίες στην εμπορική χρήση της μεθόδου μου, της αποστολής δηλαδή μηνυμάτων μέσω ασυρμάτου, δεν μου δίνει συγκριτικό πλεονέκτημα».
- Πόσο κοστίζει ένα μήνυμα δηλαδή;
«Μία λέξη ενός μηνύματος που θα σταλεί από τη Νέα Υόρκη στο Λονδίνο, για παράδειγμα, κοστίζει 15 σεντς με τον ασύρματό μου και 25 σεντς μέσω καλωδίων».
- Και πόσος χρόνος χρειάζεται ακριβώς για την αποστολή του;
«Ενα κλάσμα δευτερολέπτου».
«Χρόνος». Ηταν η μαγική και η καταραμένη λέξη. Ακριβώς εκείνη τη στιγμή εμφανίστηκε ο τάλας γραμματέας. Εμφανίστηκε και πάλι ξαφνικά, σαν το τζίνι που βγαίνει από το λυχνάρι. Εξέπεμψε τα σήματα κινδύνου του στους αιθέρες. Τα πιεζοηλεκτρικά κύματά του έκαναν τον κύριο Μαρκόνι να ταλαντευθεί για λίγο και τελικά να σηκωθεί από τη θέση του. Σηκώθηκα και εγώ. Περιττό να επισημάνω ότι δεν είχα πατήσει τον όρκο μου. Δεν βρισκόμουν εκεί για πέντε λεπτά. Το μυαλό μου, συντονισμένο σε φιλική συχνότητα, έπιασε τόνο του κατευόδιου. Για ένα πράγμα μπορώ να σας διαβεβαιώσω. Όλα όσα λένε οι θαυμαστές του κυρίου Μαρκόνι γι' αυτόν είναι αλήθεια. Έχει ατελείωτη υπομονή, οξυδέρκεια και παρατηρητικότητα. Συνδυάζει το πρακτικό πνεύμα με τη φαντασία. Είναι και άνθρωπος της πράξης και οραματιστής μαζί. Επιστήμονας και ποιητής. Οι σπίθες στα μάτια του σε κάνουν να πάρεις όρκο ότι, εκτός από σημαντικός εφευρέτης, είναι ένας πολύτιμος θετικός πόλος για την ανθρωπότητα.
Πηγή: "Το Βήμα"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου